Memur veya resmi bir makam katılmadan, borçlu ve alacaklı taraflar arasında özel bir biçimde hazırlanmış olan yazılı belgelerdir. Bu yazılı belgeler üzerinde bulunan yazı kısmı birkaç yolla oluşturulabilmektedir. Bunlar makineyle veya elle hazırlanabilmektedir ya da daha öncesinden basılı bir şekilde de bulundurulabilmektedir.
Adi senet hazırlandıktan sonra borçlu kimse tarafından imzalanmalıdır. Borçlu kimse eğer ki imza atamayacak durumda ise adi senedi mühürleyebilirler veya dilerlerse parmak iziyle de adi senedi rahatlıkla işaretleyebilirler. İspatlı olabilmesi açısından adi senede tarih yazılması veya pul yapıştırılması zorunlu değildir. Ancak mühür ve imzanın senet metninin işlenmesinden sonra senede konulması ve yapılacak olan eklemeler ile kazıntı veya silintilerin ayrıca imzalanmış bir şekilde onaylanması gerekmektedir. Aksi halde senet geçersiz sayılabilmektedir.
Sayfa İçeriği
Adi Senedin Reddi Halinde Ne Olur?
Adi bir senedin geçerli olarak sayılabilmesi için kendisine hazırlanmış olan borçlu kişi tarafından imzalanması gerekmektedir. Ancak eğer ki borçlu kişi adi senedi imzaladığını reddeder ve aksini iddia eder ise şayet borçlu kişinin senedi imzaladığını ispat etmek ise alacaklı kişiye düşmektedir. Bu işin mahkemeye taşınması durumunda yargıç her iki tarafı da dinler ve imzanın kendisine ait olduğunu inkâr eden kişiye karşılaştırma yapılabilmesi için yazı yazdırabilmektedir. Eğer ki bütün bunlardan sonuç alınamazsa bilirkişi incelemesi yaptırılabilmektedir ve tanık dinlenebilmektedir.
Herhangi bir adi senedin üzerinde bulunan imza kabul olunmuş veya mahkeme tarafınca ilgili kişiye ait olduğu ispat edilmiş ise bu artık adi senedi imzalayan kişi ile külli halefi hakkında hüküm ifade eder; üçüncü kişilere karşı herhangi bir şekilde hüküm doğurmamaktadır. Üçüncü kişiler hakkında hüküm ifade edebilmesi için belli şeyler gerekmektedir. Bunlar;
- Adi senedin kendisine ibraz olunan yetkili memur veya noter tarafından onaylandığı ibraz tarihi
- İmzalayanlardan birisinin ölüm tarihi
- İmza atılmasına engel olan olayın gerçekleşme tarihi
- Adi senedin resmi bir işleme temel alındığı tarihtir.
Bu tip senetlerde bahsi geçen diğer senetlerin tarihleri üçüncü kişiler hakkında ancak en son senetteki tarihin onaylanmış olarak sayıldığı tarihten itibaren hesaplanır. Fakat kabzı ve ibrayı gerektiren bu tür adi senetlerde ticareti gerçekleştiren kişilerin ticaret işlemleri hakkındaki senetlerin yukarıda belirtildiği gibi resmiyeti kazanmamış olması halinde bile üçüncü kişilere karşı geçerlilik kazanacağı kabul edilmiştir. Ancak bununla beraber bunun aksi durumu da ispat edilebilmektedir.
Adi Senetler Nasıl Sınıflandırılır?
Bilindiği gibi adi senetler bir hak veya borç oluşturmak ya da bir hakkı veya borcu ispatlamak amacıyla oluşturulmuş olan ve borçlu bulunan kimsenin imzasını barındıran yazılı belgelerdir. Adi senetler düzenlenme şekillerine göre 3 kısma ve düzenlenmekteki amaçlarına göre ise 2 kısma ayrılmaktadır.
Düzenlenme Şekillerine Göre Adi Senetler
- Resmi senetler
- Yarı resmi senetler
- Özel senetler
Düzenlenme Amaçlarına Göre Adi Senetler
- Bir borcu ya da hakkı oluşturan senetler
- Borcu oluşturmamakla birlikte, böyle bir unsurun varlığını kanıtlayan senetler
Adi Senedin Ödenmeme Durumunda Ne Olur?
Adi senedin ödenmemesi durumunda yapılacak olan şey banka yoluyla borçlu kişiye protesto çekmektir. Bunun gerçekleşebilmesi için öncelikli olarak adi senedin ödeme vaktinin geçmiş olması gerekmektedir. Banka üzerinden protesto çekilmesi durumunda borçlu kişi bankalar nezdinde sorunlu bir duruma düşmemek ve kredi notunun düşmemesi için senet borcunu ödeyebilirler. Senette belirtilen tarihin aşılması durumunda borç muaccel olur; yani ödenmesi gerekmektedir. Eğer borçlu kimse bu borcu ödemez ise bu borç temerrüde düşer ve borç üzerine faiz işlemi uygulanmaya başlamaktadır.
Banka tarafından uygulanan bu protestodan herhangi bir sonuç alınamazsa bundan sonra yapılması gereken bir avukata başvurmaktır. Avukat bundan sonra borcu icra yolu ile tahsil etmeye çalışacak ve bu sebeple icra müdürlüğünce yasal takip işlemi başlatılacaktır. Bunun sonucunda ödeme gerçekleşmezse icra haciz işlemi başlatılabilecektir. Bu borçlar icra ve haciz durumuna gelmesi durumunda ödenmesi gereken asıl borçtan çok daha fazla bir hale bürünmüş olacaktır bu sebeple borçlu kimsenin ödemesi gereken borç miktarı asıl borç miktarından çok daha fazla olacaktır.
Ancak ödenme halen gerçekleşmez ise icra işlemi gerçekleşir ve haciz durumu sonrasında el konulan mallardan gelen gelir ile senedin borcu ödenmeye çalışılır ve açık oluşur ise borç ödenene kadar bu işlem sürekli devam eder. Borçların ödenmesi durumunda ise bütün bu işlemler askıya alınmaktadır.