Döviz ülkelere giren yabancı para birimleri anlamına gelmektedir. Ülkelere giren bu para birimleri doğal olarak ekonomiyi de etkilemektedir. İthalat, ihracat, gelir vb. dengeleri sağlama da dövizin payı büyüktür. Ülkemiz gibi gelişmekte olan ülkelerin ithalat payı daha fazladır. Dışarıdan daha fazla ürün alındığı için dövize olan talep de arttırmaktadır. Talebin yüksek olması durumunda dolar kuru etkilenerek ülkeleri birçok yönden etkilemektedir. Bireylerin merak ettiği bir konu da döviz kurunda yaşanan değişikliklerin geliri etkileyip etkilememesidir. Döviz kurunda yaşanan değişimler elbette geliri etkileyerek yükselme ve düşüşlere sebep olmaktadır. Bizler bu yazımızda sizler için “Döviz kurundaki değişiklikler geliri nasıl etkiler?” sorusunu cevapladık.
Döviz Kurunda Yaşanan Değişimlerin Geliri Etkileme Durumları
Ülkede meydana gelen fiyatlardaki yükselmeler ülkede ekonominin kötüye gittiğine işaret etmektedir. Döviz kurunun yüksek oranlarda olması ise ülkede ekonomik kriz yaşanacağı anlamına gelir. Ekonomik krizin yaşanması beraberinde refah düzeyinde azalmalara ve gelir dağılımında bozulmalara yol açacaktır. Ülkemizde ekonomik kalkınmayı hızlandırmak için milli gelirimizin büyük bir bölümü ile yatırımlar yapılmaktadır. Yatırımları daha fazla yapabilmek ve gelişme sağlayabilmek için tasarruflar oluşturulmalıdır. Ancak dış kaynaklara fazlaca ihtiyaç duyduğumuz için çok fazla tasarruf gerçekleştirememekteyiz. Dış kaynaklara ihtiyaç duymak ülkemizin dış borçlanmasını arttırmak demektir. Fakat alınan kaynaklar verimli, bize geri dönüş sağlayacak alanlarda kullanılmaz ise yeniden dış kaynaklara ihtiyaç yani borcun artması demektir. Dış borcumuzun fazla olması döviz kurunda yaşanan yükselmeler sonrasında faiz oranlarını arttırır. Faiz oranlarının artması ülkedeki milli gelirimizin dışarıya gitmesine neden olacak ve azalma yaşanacaktır.
Ülkede fiyatların belirlenmesinde rol oynayan döviz kuru, ekonomide istikrarın dengenin sağlanması açısından önemlidir. Döviz kurunun yanına enflasyon ve faiz oranları bu dengeyi sağlayan unsurlardandır. Bu unsurlar arasındaki dengesizlik ekonominin bozulmasına sebep olacaktır. Döviz kuru, enflasyon ve faiz oranları üçlü bir denge sistemidir. Bu üç denge sisteminin yüksek seyretmesi ülkede kaynak dağılımını etkileyecek ve bu kaynaklarda birisi de gelir olacaktır. Ekonomik büyüme olumsuz etkilendiği ve dışa bağımlı olunduğundan dolayı maliyetler de artacak ve gelir azalacaktır. Ama bu denge sistemi daha düşük seviyelerde olduğunda ekonomik büyüme artacak ve bu da gelirin artacağına işaret edecektir. Kısacası bu üçlü denge yüksek seyrettiğinde ekonomik kriz meydana gelecek ve bu da refah düzeyinin azalmasına ve gelir dağılımının bozulmasına yol açacaktır. Düşük seyrettiğinde ise refah düzeyi ve gelirimizin yükseleceğini söyleyebiliriz.
Kişi başına düşen milli gelirimiz, döviz kuru sabit veya azalırken artış gösterir. Ancak Dolar kurunda yükseliş varsa ve enflasyonun üzerindeyse kişi başına düşen milli gelirde de düşüşler meydana gelir. Bu düşüş gelirin azalması değil belli olan gelirin aynı kalması ya da çok küçük bir miktarda artması demektir.
Günümüzde döviz kurunda yaşanan değişimler artık tahmin etmesi zor bir boyuta ulaşmış, hatta imkansız hale gelmiştir. Ekonomistler, iktisatçılar artık Dolar kurunun durumunun ne olacağı hakkında yargıya varamamaktadır. Dalgalı kur sistemine geçilmesi bu durumun sebebi denilebilmektedir. Çünkü 2000 yılı öncesinde Merkez Bankası döviz kurlarını enflasyon ile paralel götürmeye çalışırdı. Yani yukarıda bahsettiğimiz gibi bir denge sistemi kurardı. Döviz kuru bu dönemde enflasyon artışı kadar artış yaşar ve dengesizliğe sebep olmazdı. Enflasyon da aynı şekilde bir periyot içerisinde ilerlemekteydi. Böyle bir durum söz konusu olduğu için artışlar veya düşüşleri önceden tahmin etmek olasıydı. Ancak durum artık böyle değildir. Çok uzun süre değil iki sene öncesi ve şuan bir döviz olan Doların yükselişini hepimiz bilmekteyiz. Dolarda yaşanan ani artışlar tüm dengeleri bozmuş ve doğal olarak ülke içinde fiyatların yükselmesine neden olmuştur.
Özetlemek gerekirse, gelirin yükselmesi veya düşmesinde var olan denge sisteminin önemli bir parçası döviz kurundaki yaşanan değişikliklerdir.