Günümüzde tüketim yaştan bağımsız olarak hemen herkesin yaptığı bir eylem haline gelmiştir. Ufak bir çocuk dahi kendi kazancı olmasa bile ailesinin kazancını kullanarak bir tüketim eylemi yapmış oluyor. Burada da bahsi geçtiği gibi tüketim mantığının dayandığı ana konulardan bir tanesi maddiyattır. Tüketim yapmak kavramı farklı anlamlara gelse de burada bahsedildiği anlamı para harcamak anlamına gelmektedir. Para harcayarak birçok insan aynı zamanda tüketim yapmış olur.
Tüketimi yaparken kullandığımız araç olan parayı da bir şekilde kazanmak gerekmektedir ve bu kazancın en azından doğru orantıda ilerlemesi gerekmektedir. Çünkü tüketim yaparken kullandığımız paraları kazanırken bir sıkıntı meydana gelmesi tüketimin anlık ödemesi veya geri ödemesinde de sıkıntı meydana gelmesi anlamına gelmektedir. Bu sıkıntılardan bir tanesi de icradır. Bu yazıda icra nedir, icra çeşitleri ve icraya itiraz etmenin yolları hakkında bilgi verilecektir.
Sayfa İçeriği
İcra Nedir?
Ülkemizde genel itibariyle yaşam pahalıdır. Birçok insan asgari ücretle geçinirken aynı zamanda bir aileye bakmakla yükümlü olabilmektedir. Bahsedilen durumdan anlaşılacağı üzere bir yetersiz söz konusudur ve bu sebeple birçok kişi icralıktır. İcralık olmak sadece maddiyatın yetersiz olması ile alakalı değildir. İleriyi düşünmeden hareket eden insanlar, dolandırıcılar veya yanlış anlaşılmalardan kaynaklı durumlar yüzünden alacaklı mağdur olabilmekte ve karşı taraf da icralık olabilmektedir.
İcra kelime anlamı olarak bir işi yürütmek anlamına gelmektedir. Bir kişi başkasından almış olduğu borcunu, aldığı ürünün geri ödemesini çeşitli sebeplerle yapamaz ise alacaklı mağdur konumuna düşer, İcra ve İflas kanunu çerçevesinde alacağını devlet yardımıyla alma hakkına sahip olur. Alacaklı hakkını aramak için İcra ve İflas Müdürlükleri ve İcra Mahkemeleri’ne başvurmaktadır. Çeşitli prosedürden sonra alacaklı devlet yardımıyla alacağını alabilmektedir.
İcra Çeşitleri ve İtiraz Yolları
İcra çeşitleri ikiye ayrılmaktadır. Bunlardan birisi İlamsız İcra Takibi, diğeri ise İlamsız İcra Takibi ‘dir. Aynı şekilde icra çeşitlerine göre farklı itiraz hakları ve yolları bulunmaktadır.
İlamsız İcra Takibi ve İtiraz Etme Yolu
Mağdur olan kişinin elinde herhangi bir çek, senet poliçe yani kambiyo senedi veya mahkeme kararı yani ilam bulunmuyorsa alacaklı ilamsız icra takibi başlatabilmektedir. Aynı şekilde herhangi bir teminat, ipotek veya bir rehin söz konusu değil ise alacaklı aynı şekilde ilamsız icra takibi başlatabilmektedir. Çünkü alacaklının elinde mağdur olduğunu belirten, durumunu açıklayan güçlü bir delil olmadığı için ve aynı zamanda alacaklı kişinin de işleri çarpıtabilme ihtimalinin de göz önünde bulundurulmasından kaynaklı kanun her iki tarafı da düşünmekle yükümlü olmaktadır. Bu sebeple ilamsız icra takiplerinde itiraz etmek kolaydır.
Hakkında ilamsız icra takibi olan kişi kendine gönderilen icra takip belgesine 7 gün içerisinde itiraz ederse icra takibi durmaktadır. İtirazın durumu anlatan şekilde açık olmasına dikkat edilmelidir. Yukarıda bahsi geçen kanıtlama durumunda yetersizlik olduğu için alacaklının haklı veya haksız olduğu da araştırılmamaktadır. Alacaklı icra dairesinin takip sonlandırma kararına itiraz edebilmektedir. Bunun için itirazın iptali davası açılmalıdır. Mahkeme dava sonunda alacaklıyı haklı bulursa takip yeniden devam eder ve mahkeme, borçlu kişi için icra inkar tazminatı ve kötü niyet tazminatına hükmeder. Bu sebeple ilamsız icra takibine itiraz edecek kişilerin bu konuya dikkat etmesi gerekmektedir. Bahsi geçtiği gibi borçlu kişinin icra takip itirazı yersiz bulunursa borçlunun borcu tahsil etmesi gerekmektedir. Borçlu kişi borcunu tahsil edemeyecek durumda ise hapis cezası uygulanmaktadır.
Kambiyo Senedine Dayalı İcra Takibi
Yukarıda bahsi geçen icra takibinin yanı sıra kambiyo senedine dayalı icra takibi de mevcuttur. Ortada çek, senet, poliçe varsa bu kambiyo senedine dayalı icra takibine girmektedir. Kambiyo senedine dayalı icra takibinde borçlu borcunu 10 gün içerinde ödemelidir. Eğer kişi çeşitli sebeplerden kaynaklı borçlu olduğunu düşünmüyorsa 5 gün içerisinde takibe itirazını bildirmelidir. İlamsız icra takibinde bu süre 7 gün iken kambiyo senedine dayalı icra takibinde bu süre 5 gündür. Bu durumdaki kişilerin bu süre farkına dikkat etmeleri ve karıştırmamaları gerekmektedir.
İlamsız icra takibinden farklı olarak kambiyo senedine dayalı ilamsız icra takiplerinde yapılan itirazlarda takip devam etmektedir. Dava devam ederken takibin geçici süre durdurulması talep edilebilmektedir. Dava sonunda icra takip kararının durdurulması yersiz hükmü verilirse borçlu kişinin borcu ödemesi gerekmektedir. Aksi halde ilamsız icra takibinde olduğu gibi hapis cezası uygulanmaktadır. Borçlu kişi boruna itiraz etmez ve borcu ödemez ise 10 gün içinde, itiraz eder ve reddedilir ise 3 gün içinde borcuna eş değer mal beyanında bulunmak zorundadır.
İlamlı İcra Takibi ve İtiraz Etme Yolu
İlamlı icra takibinde alacaklı kişinin elinde mahkeme ilamı niteliğinde belgeler bulunduğu durumlarda geçerlidir. İcraya konu olacak ilam ise mahkemenin gerekçeli kararının mühürlü halidir. İlamlı icra takibine uygun kapsamda alacaklı kişi borçlu olduğunu iddia ettiği kişi için icra takibi başlatabilir. Bunun için Türkiye’nin herhangi bir yerindeki icra dairelerine başvuruda bulunabilirler. Tüm icra daireleri ilamlı icra takibi başlatma yetkisine sahiptir. Borçlu kişiye gelen icra emri kapsamında 7 gün içerisinde borcun ödenmesi gerekmektedir. Borçlu kişi kararı temyiz talebinde bulunsa da takip sona ermeyecektir. Bu durumlarda ancak borçlu kişi Yargıtay’dan icra takibinin geri bırakılması talep edebilmektedir ve bu talep için icra dairesinden süre istenmelidir.