Borsa veya Forex tecrübesi olan kişilerin aşina olduğu ”Kotasyon” finans sektöründe kullanılan terimdir. Peki Kotasyon nedir? İşte bu sorunun cevabını sizlere bu yazımızda vermeye çalışacağız.
Sayfa İçeriği
Kotasyon
Kotasyon terim olarak; Menkul Kıymetler borsası dahilinde rutin olarak çalıştırılması istenen sermaye piyasası araçlarının alakalı olduğu borsa yönetmeliklerindeki şartları taşımaları halinde alakalı pazar listesine kayıt olunması ve işlem görmesi durumun kabul edilmesi anlamına gelmektedir. Bu terim; sürekli olarak çalışması istenen sermaye piyasası araçlarının kotasyon kriterlerine sahip olması yani gerekli şartları sağlaması ile işlem görmesinin onaylanması demektir. Vatandaşlar arasında Kotasyon ‘daha çok “kote olmak” veya ” borsaya kote olmak” olarak ifade edilir. Bu ifadenin anlamı ise ”fiyat yazılması” olarak bilinir.
Daha basit bir şekilde ifade etmek gerekirse; bazı piyasalarda (Forex) direkt olarak para takası yapılamaz. Bu piyasalarda farklı zamanlarda farklı fiyat tarifeleri uygulanmaktadır. İşte işlem yapılırken alım ve satım fiyat farklarına Kotasyon adı verilir.
Kotasyon Alış Fiyatı Nedir?
Kotasyonlar iki tür fiyattan oluşur. Ayrıca Kotasyon alış fiyatı diye de bir ibare bulunmaktadır. Bir hissenin ”alış fiyatı” aynı zamanda ”istenilen fiyat” olarak kabul edilir. Satış fiyatına ya da sürekli olarak geçerli fiyat ise ”bid” adı verilir.
Kotasyon alış fiyatı ile bir yerden alım işlemi yapmak için en uygun fiyat teklif eden yerini bulmamıza yardımcı olur. Bu alış fiyatları ile karşılaştırma yapılır. En uygun alış fiyatına üzerinden yatırım işlemi sağlanır.
Kotasyon ile ilgili bazı ifadeler vardır. Bunlardan bazıları aşağıdaki gibidir.
İlk Kotasyon; bir şirket veya kişinin sahip olduğu hisselerin borsada işlem görmesi için bu hisse senetlerinin ilk defa kotasyon listesine kayıt olmasını ifade eder. Kotasyon listesine kayıt olup ilk defa kote olan hisse ve hisse senetleri; borsa ve Forex piyasasında işlem görebilir halde gelmektedir.
İlave Kotasyon; kotasyon listesinde bulunan şirketlerin hisse senetlerine yeni hisse senetlerinin ilave edilmesi ve bu ilavenin amacının ise sermaye arttırmak olduğu için yeni hisse senetlerinin ”kote edilmesi” işlemine denilir.
Kotasyon Kriterleri
Kotasyon kriterleri; sayısal ve sayısal olmayan kriterler olmak üzere iki gruba ayrılır. İlki ”Sayısal Kriterler”dir. Bu kriterler; şirketin öz kaynak tutarı, şirket karlılığı, işlem miktarı, şirketin piyasa değeri, ortak sayısı, hissenin piyasa fiyatıdır.
Diğeri ise ”Sayısal Olmayan Kriterler”dir. Bunlar; geçmiş mali tabloları, borsada işlem gören taahhütnamesi, sözleşmesinin sermaye piyasası kanunu, pazar imkanlarının genişliğidir.
Kotasyon Çeşitleri
Kotasyon çeşitleri iki tanedir. Bunlardan ilki; Tam Kotasyon Sistemi diğer ise Kısmi Kotasyon Sistemidir.
Dolaysız Kotasyon ve Dolaylı Kotasyon Nedir?
Dolaysız kotasyon denilen ibare; döviz kurlarının yabancı para birimlerine karşı para birimi başına ulusal para miktarı olarak tanımlanması denir. Dünyada ise Avrupa Yöntemi (European Terms) olarak bilinir.
Dolaylı kotasyon ise döviz kuru bir birim ulusal para karşılığı olan yabancı para miktarı olarak ifade edilir. Bu ifade de dünyada Amerikan Yöntemi (American Terms) olarak bilinir.
Eğer uluslararası piyasalarda işlem yapmak isterseniz; bu durumda Dolaysız kotasyon yani Avrupa Yöntemi (European Terms) sistemine göre kurlar belirlenmektedir. İngiltere ise bu konuda istisnası bulunan bir ülkedir.
Dolar Kotasyonu Nedir?
Bir ülkedeki ulusal paranın bir yabancı paraya göre değer kaybetmesi, dolaysız kotasyona göre kurun yükselmesi, yabancı paranın ulusal para cinsinden değer kazanması demektir.
Bir ülkedeki ulusal paranın bir yabancı paraya göre değer kazanması ise ulusal paranın değer kazanması dolaysız kotasyon kurunu düşürecek ve yabancı paranın ulusal para cinsinden değer kaybetmesine yol açacaktır.
Kotasyon Dışı Ne Demektir?
Bu ifade genel olarak Forex piyasasında kullanılan bir terimdir. Kotasyon dışı terimi; işlem yapılmak istenen hisse senedinin fiyatının olmaması halinde geçici olarak bu isim ile adlandırılır. Bazı durumlarda kısa süreli olarak hisse senetlerinin fiyatlandırılması yapılamıyor. Böyle bir durumda yetkililer tarafından ”kotasyon dışı” uyarısı yapılır. Bu uyarı bitinceye kadar o hisse senedi için işlem yapılmasının da önüne geçilmiş olur.
