PMI Endeksi ekonomi ile ilgili olan herkesin çok sık olarak duyduğu bir terimdir. Açılımı ”Purchasing Manager Index” olan ve Türkçe karşılığı da ”Satın Alma Yöneticileri” olarak bilinen bu kavram ekonomi çevrelerince kullanılır. Bu yazıda sizlere PMI Endeksi nedir, nasıl hesaplanır, nasıl yorumlanır ve neyi ifade eder sorularının cevaplarını vermeye çalışacağız.
Sayfa İçeriği
PMI Endeksi
PMI Endeksi; şirket bünyesinde bulunan satın alma sorumluları veya müdürlerinin, hizmet veya mal alma ile satış yapma stratejilerini inceleyen bir gösterge olarak bilinir. PMI Endeksi bir anket gibidir. Şirketteki büyüme öngörülerinin açıklanması bu anket ile sağlanır. Şirketlerde önemli bir yere sahip olan satın alma; her ay mal ve hizmet istekleri konusunda nasıl bir yol izleyecekleri ile ilgili çalışma yapar. Bu çalışmalardaki amaç satın alma konusunda eğilimlerinin saptanmasıdır. PMI Endeksi için yapılan anketlerde; en güncel, kesin ve her aydan farklı olarak ekonomik eğilim göstergeleri edinilir. Bu anketlerdeki sonuçlar oldukça işe yarar olduğu için para piyasalarında, bankalar ve Merkez bankasında, ticari danışmanlık ve iş bitiriciler arasında oldukça popülerdir. Son yıllarda yapılan bir araştırmada iş dünyasında en çok kullanılan PMI Endeksi anketi olarak belirlenmiştir.
ISM Endeksi Nedir?
1915 yılında kurulan ISM yani “Institute For Supply Management” tarafından hazırlanmıştır. Türkçede “Tedarik Yönetimi Enstitüsü” olarak bilinen ve şu anda dünyada 40.000’den fazla üyesi bulunan bir enstitüdür. ISM hiçbir şekilde kâr amacı gütmeden uluslararası bir kuruluş olarak her ay, imalat ve imalat dışı alanlarda aylık raporlar yayınlamaktadır. Bu raporlar ile iş dünyası ve ekonominin durumu belirlenmeye çalışılır. PMI Endeksi ise yayınlanan bu raporlarda var olan imalat sanayideki durumu gösteren bir veri deposudur. Her ay ilk iş gününde ISM Endeksi raporları ve PMI Endeksi verileri açıklanmaktadır.
PMI Endeksi Hesaplama
PMI Endeksi her ay güncel olarak hesaplanmaktadır. PMI Endeksi hesaplanmasında 5 tane alt endeks kullanılır. Bu endekslerin hepsi eşit olmaktadır. PMI Endeksi ile ülkemizde 18 farklı endüstride yer alan 400 farklı satın alma müdürüne her ay anketler yapılmaktadır. Bu anketler aşağıda verilen 5 tane alt başlık üzerinden yapılır.
- Üretim: Üretim hacmindeki azalış ya da artış
- Yeni siparişler: Müşterilerden alınan siparişlerde azalış ya da artış
- İş gücü: İşçi sayısında artış veya azalış
- Stoklar: Stoklarda artış veya azalış oranı
- Teslim süreleri: Teslim sürelerinde yavaşlama veya hızlanma
Bu endekslerden elde edilen rakamsal veriler üzerinden pozitif, negatif ve nötr şeklinde raporlama yapılır. Bu rakamsal veriler genel olarak yüzdelik şeklinde ifade edilir. Aşağıda bir örnek paylaştık.
- Yeni Siparişler: %30
- Üretim: %25
- İstihdam: %20
- Tedarikçilerin Teslim Süresi: %15
- Girdi Stoku: %10
Bu yüzdeliklere göre bir PMI Endeksi hesaplaması yapılır. Her ay önceki ayı 50 olarak belirler. Örnek vermek gerekirse; Mart ayında PMI Endeksi oranı 55 iken Nisan ayında bu oran 51’e düşerse bu durum son ay negatif yönde ilerleme kaydedildiğini gösterir.
PMI Endeksi Nasıl Yorumlanır?
PMI Endeksi hesaplaması yapıldıktan sonra elde edilen veriler ışığında yorumlama yapılır. PMI Endeksinin 50’nin üzerinde oluşu imalat sanayisinde bir önceki aya nazaran büyüme olduğunu, 50’nin altında olduğunda daralma olduğunu, 50’ye eşit olduğunda ise imalat sanayisinde bir değişimin yaşanmadığını şeklinde yorumlanabilir.
PMI Endeksi Ne İfade Ediyor?
Ülkelerde krizler veya ekonomik buhranlar sonucunda uzun süreler belirsizlik yaşanabiliyor. Bu tür zamanlarda ülkede büyümenin ne denli olduğu tam olarak saptanamıyor. PMI Endeksi ile böyle sıkıntılı zamanlarda en doğru ve objektif sonuçlar alınabiliyor. Bunun nedeni ISM tarafından incelenip yayınlanan PMI Endeksi verilerinin devlet veya herhangi bir otorite tarafından değil de, tamamen bağımsız olan ISM tarafından yapılmasıdır. Bu sonuçların yayınlanması ile ülkenin başta Merkez Bankası, yatırım kanalları ve finans piyasalarının ne durumda olduğuna dair kesin bilgi edinilir.