Hayatımızın her alanında para oldukça büyük bir önem taşımaktadır. Tüm giderlerimiz, ihtiyaçlarımız ve daha birçok durum için paraya ihtiyaç duymakta ve bu nedenle çalışmaktayız. Hayatımızı devam ettirebilmek için paraya ihtiyaç duyar ve bunun için sürekli bir çaba gösteririz. Ekonomiler para işlemekte ve para ekonominin belirleyicisi olarak görülmektedir. Paranın yanında da aynı zamanda hukukta da belirtildiği gibi kıymetli evrak olarak tanımlanana çeşitli alternatiflerde mevcuttur. Bunlar genellikle borçlanma durumlarında kullanılan evraklar olup senette bunlardan sadece birisidir. Özellikle kişiler ve şirketler bu belgeyi rahatlıkla kullanmakta ve alacaklılık göstergesi olarak kullanmaktadırlar.
Senet Nedir ?
Yukarıda da belirtmiş olduğumuz gibi senet alacaklılık göstergesi olan resmi bir evraktır. Bir alacak karşılığında düzenlenir ve hukuksal geçerliliğe mevcut tutulur. Bu nedenle kişilerin ve şirketlerin senedi tercih etme oranları oldukça yüksektir. Burada unutulmaması gereken önemli bir nokta vardır o da çek ile benzer özellikleri olsa da ikisinin kullanımının ve şeklinin farklı olduğu unutulmamalıdır. Burada çeke bir açıklama getirecek olursak eğer müşterinin isteği doğrultusunda banka tarafından düzenlenen resmi bir evraktır. Çekin ödemesi müşterinin bankada bulunan hesabından yapılmaktadır. En önemlisi de çekin yaptırımı senede göre oldukça fazladır. Çünkü çekte işlemler bankalar tarafından yapıldığından yapılmış olan kayıtlar daha da hızlı işlemektedir. Senet ise çeke göre daha az yaptırımı vardır ve daha yavaş işleyen bir kıymetli evraktır.
Senet, bir borçluluk durumunda iki kişi yani borçlu ve alacaklı arasında imzalanmakta olan ve kıymetli evraklar arasında gösterilen bir belgedir. Burada borçlu ve alacaklıya verilen isimler muhatap ve lehtardır. bu belgenin kıymetli evrak içinde yer almasının nedeni de belirli bir şekil ve düzenin olmasıdır. Yani senet doldurmanın belirli özellikleri bulunmaktadır. Eğer biz senet oluşturacağımız zaman bu özelliklere göre düzenlemezsek doldurmuş olduğunuz senet geçersiz sayılmaktadır. Bu yüzden eğer senet dolduracak ya da alacaklı olarak senet oluşturacaksınız bu konuya dikkat etmeniz gerekmektedir.
Senet Doldurmanın Özellikleri Nelerdir ?
Senet kullanmak senet sahiplerine birçok avantaj sağlamaktadır bunlardan ilki yazımızda da belirttiğimiz gibi alacaklı oluyor olmanızdır. Yani bunun anlamı senet kimin adına düzenlenmişse o kişi düzenleyen kişiye karşı bir hak elde etmektedir. Sonuç olarak senet her kimin adına düzenlenmiş ise onun düzenleyen kişiye karşı hakkı bulunmaktadır. Ayrıca bunun en büyük avantajı da bu sadece ulus içinde değil aynın zamanda uluslararası geçerliliği olan bir belgedir. Yani bu herhangi bir senedin kullanımı global ölçekte mümkündür. Senede baktığınız zaman bir alacak verecek ilişkisinin kurulduğunu görebiliyorsunuz bunun en temel nedeni de zaten senedin doldurulabilmesi için iki tarafında mevcut olarak olması durumudur. Yani bunun anlamı alacaklı ve borçlunun olması durumu ile birlikte borçluluk ilişkisinin olmasıdır. Senet doldurmada en önemli olan durumda imzalar ve beyanlardır. Bunların bağımsız olması senet özellikleri arasında yer almaktadır bunun yanında senedin ibrazı da oldukça büyük önem sahiptir. Bu yüzden senetler şekil ve şartlara uygun olarak hazırlanmalı ve senet özelliklerine uygun olarak doldurulmasına özen gösterilmelidir. Senet hakkında bilinmesi gereken bir diğer önemli durumda senet üzerinde kefil olarak belirtilmiş kişinin imzası varsa borçlu gibi tam sorumluluğun üzerine alındığını bilmesi gerekmektedir. Yani, senet üzerinde imzası olan tüm kişiler koşulsuz ve tam bir şekilde sorumluluğu üstlenmiş olmaktadır.
Senet doldurmanın şekil ve şatlarına bakacak olursak eğer, senette olması gereken zorunlu olan alanların doldurulması gerekmektedir. Bunlardan en önemlilerinden biriside senedin geçerli olabilmesi adına “poliçe” kelimesine de yer verilmesi gerekmektedir. Bu ödeme karşısında kayıtsız şartsız havaleyi zorunlu olarak kılmaktadır. Alacaklı ve borçlu kişilerin bilgilerinin eksiksiz bir şekilde senet üzerinde yer alması gerekmektedir. Bununla birlikte ödeme yerine, vadesine, düzenleme tarihine senet üzerinden yer verilmeli bu alanlar eksiksiz bir şekilde doldurulması gerekmektedir. Ayrıca son olarak imzaların atılması konusuna dikkat edilmelidir ki takdir edersiniz ki imza olmadığı sürece o senedin hiçbir hükmü kalmamaktadır.
Senet Kullanımı Nasıl Olur ?
Öncelikli olarak seneler ticari faaliyet alanında kullanılmasının yanında aynı zamanda kişisel borç ve alacaklı olma durumlarında da kullanılmaktadır. Borçlu olan kişi parayı ödeyeceği zamanı senet üzerinde açık bir şekilde belirtmeli ve gerekli olan alanları doğru bir şekilde doldurmalıdır. Gerekli imzalarda atıldıktan sonra tüm kontroller yapılarak alıcıya teslim edilmektedir. Alacaklı da bilgilerin doğruluğunu kontrol ettikten sonra eğer vadeli ödemeyi kabul ettiyse vade gününü eğer nakit ödeme yapılacaksa da o günün gelmesini beklemektedir. Ödeme günü geldiğindeyse senet üzerinde belirlenmiş olan yere gidilir ve senedin borcunun tahsilatı gerçekleştirilir. Eğer borçlu olan kişi ödeme günü gelmiş ve borcunu ödemiyorsa bu senet üzerinden hukuksal işlem başlatılabilir. Çünkü yazımızın başında da belirtmiş olduğumuz gibi senet kıymetli evraklar arasında yer almaktadır. Bu yüzden işin hukuksal boyutu sayesinde alacaklar teminat altına alınmış olmaktadır.
Sonuç olarak alacak hakkı veren ve bu hakkın hukuksal düzeyde korunmasını sağlayan belge olan senedin düzenlemesi ve doldurulması şartlarına dikkat edilmesi gerekmektedir. Bu şekil ve şartları doğru iyi bilinmeli ve bunlara dikkat edildiği zaman senet kullanımı daha doğru yapmış olacaksınız. Bu şekilde hem alacaklı hem de borçlu olarak hukuksal alanda daha sağlıklı adımlar atmış olacak ve başınıza aksi bir durum gelmesinin önüne geçmiş olacaksınız. Bu yüzden eğer siz de senet kullanacaksınız senet doldurmadan önce bahsettiğimiz noktalara dikkat ederek işleminizi gerçekleştirmeniz gerekmektedir.
