Son yıllarda ülkemizde de oldukça hızlı bir şekilde ayılmaya başlayan leasing ile birlikte firmalar da kendileri için gerekli olan ve ihtiyaç duydukları sermayenin tamamını çıkarabiliyorlar. Tanım açısından bakıldığı zaman leasing, yatırımı yapılacak olan malın mülkiyetinin şirkete kalması şartı ile birlikte kullanım hakkını sözleşme yolu ile kiralayarak bir başka şirkete devretmesidir. Bir finans yöntemi olarak kullanılmakta olan leasing, 3226 sayılı Leasing Kanunun çerçevesinde katma değer vergisi mükellefi olan tüzel ve gerçek kişiler, serbest meslek erbapları ve ortaklıklar tarafından kullanılmakta olup şahıslar tarafından ise katma değer vergisi mükellefi olmadıklarından mütevellit leasing kullanılamamaktadır.
Sayfa İçeriği
Leasing Nedir?
Leasing, bir diğer adı ile finansal kiralama, bir yatırım malının mülkiyeti finansal kiralama yapacak olan şirkette kalmak sureti ile belirlenmiş olan kira ücreti karşılığında kullanım hakkını kiraya verilmesi ve sözleşmede belirtilmiş olan sözleşme süresi bitimine dek mülkiyetin finansal kiralamanın karşı tarafı olan kiracıya geçmesi ile sağlanmakta olan bir finansman yöntemidir.
Leasing bir finansal kiralama sözleşmesine dayanmak zorundadır. Finansal kiralama işlemlerinde finansal kiralamaya konu olan malın mülkiyet hakkı kiralayan tarafta olurken kullanım hakkı kiracıda olmaktadır. Sözleşme sonunda ise malın mülkiyet hakkı devir bedeli karşılığında kiracıya devredilmektedir.
Finansal kiralamaya konu olan bir mal, kiracı tarafından talep edildiği takdirde ve kiracı tarafından yapılan seçime göre üçüncü bir kişiye de temin edilebilmektedir. Malın 3. bir kişiye temin edilmesi haricinde kiracının sahip olduğu malı öncelikle şirkete satar ve bunun ardından aynı mal şirket tarafından kiracıya kiralanır. Buna sat ve geri kiralama modeli adı da verilmektedir.
Finansal kiralama, yatırım mallarının sadece satın alma yolu ile kullanılmasına bir alternatif getirerek kiralama yolunu da ortaya koymaktadır. Firmaların işletme sermayelerini şirketi diğer ihtiyaçlarını karşılamada kullanılması ile hem kârlılığın hem de verimliliğin artmasında önemli bir rol üstlenmektedir.
Neden Leasing?
İşletme, leasing sayesinde nakit akışlarına uygun ve çok daha uzun vadeli bir alternatif finansman yöntemi olarak değerlendirilebilecek olan bir seçenektir. Finansal kiralama ile yapılacak olan bütün sabit kıymetleri için firma tarafından amortisman ayrılmakta ve yeniden değerleme yapılmaktadır. Ödenmiş olan kiranın kâr payı olan bölümü kiracı tarafından kullanılan dönemlere ait olmak üzere gider olarak yazılmaktadır. Firmanın vergi durumuna yani ödenecek katma değer vergisi bakiyesi verip vermediğine bağlı olarak fonun maliyeti diğer finansman yöntem maliyetlerine göre çok daha cazip olabilir ve bu sebeple de kullanılabilir.
Avantajları
- İşletme, teşviklerini değerlendirebilmektedir.
- Finansal kiralama sözleşmesi ile birlikte her türlü vergi, harç ve resimden muaf olunur.
- Finansal kiralama sözleşmesinin sonunda kiracı sembolik olarak bir devir bedeli ödeyerek kiralamış olduğu malın mülkiyet hakkının devrini alır.
- Sat ve geri kiralama modeli ile birlikte firma duran varlığını kiralayan tarafa sattıktan sonra ortaya çıka fon kaynağı yardımı ile alternatif yatırımlar da bulunabilmekte ve geri kiralama ile birlikte söz konusu olan malı kullanarak sözleşmenin sonunda bir kez daha sahibi olabilmektedir.
- Finansal kiralama ile birlikte yatırım bedeline tüm masraflarınızı da dahil ederek yatırımın tamamını öz kaynaklarınızı dahi kullanmadan finanse etmeniz mümkündür.
- Finansal kiralama ile hem orta hem de uzun vadeli finansman sağlamanız mümkündür.
- Kira ödemelerinizi nakit akış tablosuna göre, ekonomik ömrüne ve yatırım verimliliğine uygun bir şekilde planlamanız mümkündür.
- Hem yerli hem de ithal satın alma işlemlerinde, finansal kiralama alımları sizin adınıza gerçekleştirilmektedir.
- Yaptığınız yatırımlar doğrultusunda kazanacağınız miktarlar ile birlikte geri ödeme yapmanız mümkün olur.
- Kira ödemeleri sözleşme süresi boyunca hiç değişmeyerek aynı kalır. Böylece ödemeleriniz ekonomik dalgalardan etkilenmeyecektir.
Leasing Süreci
Leasing süreci normal leasing süreci ve sat geri kirala süreci olarak ikiye ayrılmaktadır.
Normal Leasing Süreci
- Yatırım amaçlı olarak kiralamak istediğiniz malı seçmeli ve bankaya başvurmanız gerekmektedir.
- Ardından banka tarafından nakit akışınıza uygun bir şekilde ödeme planı tarafınıza sunulur.
- Size yapılan bu teklifi kabul etmeniz halinde başvuru formu, proforma fatura ve gerekli evrakları bankaya takdim etmeniz gerekir.
- Daha sonra finansal kiralama başvurunuz değerlendirilir ve bu değerlendirmenin sonucu sizlere iletilir.
- Size yapılan dönüşün olumlu olası halinde finansal kiralama sözleşmesi imzalandıktan sonra operasyon süreci başlatılır.
- Daha sonra satıcı malları size teslim eder ve ödeme satıcıya geçer.
- Kiralama süresi boyunca kiralarınızı ödeyerek bu sürenin bitmesinin ardından malı devralabilirsiniz.
Sat Geri Kirala Süreci
- Sat ve geri kirala sürecinde ilk yapılması gereken şey konu edeceğiniz malı seçmek olacaktır.
- Daha sonra banka tarafından malınızı satın alma ve geri kiralama için size bir teklif sunulur.
- Teklifi kabul etmeniz halinde başvuru formu, proforma faturası ve gerekli diğer belgeleri bankaya ulaştırmanız gerekir.
- Daha sonra başvurunuz değerlendirilir ve size bir geri dönüş yapılır.
- Bu geri dönüş olumlu olduğu takdirde finansal kiralama sözleşmesi başlayacak ve operasyon süreci başlayacaktır.
- Daha sonra mal banka tarafından alınır ve size geri kiralanır.
- Kiralama süresi dahilinde kiralarınızı öderseniz, süre sonunda da istediğiniz takdirde malı devralabilirsiniz.
Leasing’e Konu Olan Ürünler Nelerdir?
Finansal Kiralama Kanunu’nda yer alan maddelere göre hem taşınır hem de taşınmaz mallar ile finansal kiralama yani leasing yapılabilmektedir. Genel olarak bütünleyici parça ya da eklenti niteliğine bakılmadan asli niteliğini korumuş olan her mal için finansal kiralama sözleşmesi söz konusu olabilmektedir. Bunun haricinde ise bilgisayar yazılımlarının çoğaltılan örnekleri haricinde patent gibi sinai ve fikri haklar da leasing sözleşmesine konu olamamaktadır. Finansal kiralamaya konu olabilecek birçok farklı ürün bulunmaktadır. Bu konu ile ilgili olarak verilebilecek olan örnekler şu şekilde sıralanabilir;
- Jeep ve otomobil gibi binek araçları,
- Ofis mobilyaları ve tefrişat gibi ofis ve büro ekipmanları
- Panelvan, kamyonet, kamyon, dorse, otobüs, minibüs ve çekici benzeri ticari araçlar,
- Arazi, bina, iş yeri ve arsa gibi gayrimenkuller,
- Yükleyici, beko loader, vinç, forklift ve ekskavatör gibi ağır iş makineleri,
- Tabaka baskı, ambalaj baskı, flexo baskı, harman, ofset, film kalıp ve banyo gibi matbaa makineleri,
- Biçerdöver, ekim ve dikim ekipmanları ve traktör gibi tarım makineleri,
- Tıbbi görüntüleme cihazları, ultrasonografi cihazları, laboratuvar cihazları, dişçi üniteleri ve MR cihazları gibi tıbbi cihazlar,
- İplik imalat makinesi, dikiş makinesi, boya makinesi ve dokuma tezgahı gibi tekstil makineleri,
- Ağaç işleme makineleri, CNC makineleri ve plastik enjeksiyon makineleri gibi üretim makineleri şirketler tarafından finansal olarak kiralamaya verilebilecek mallar arasında yer almaktadır.
Burada yer alan ve lease edilebilmekte olan ürünler bir yana bilgi işlem üniteleri ve bilgisayarlar, hava ve deniz araçları, görüntü ve ses cihazları, turizm ekipmanları gibi pek çok ürün de finansal kiralama konusu olabilmektedir.
