Bir işletmenin sahip olduğu ortaklar bir kazanç dönemi dahilinde elde ettikleri kârdan pay alma hakları bulunmaktadır. İşte bu hakka temettü adı verilir. Şirketler tarafından çıkarılmış olan hisse senetlerinin ortaklara sağlamış olduğu haklardan birisi de bu kârdan kendilerine pay alabilmeleridir. Hangi ortağın kârdan ne kadar pay alacağı ise ortakların sahip olduğu hisse senedi miktar ve oranına göre değişiklik göstermektedir.
Temettü, hisse senedi olarak dağıtılır. Bunun sebebi işletmelerin bedelsiz bir şekilde sermaye arttırımına gitmeyi istemesidir. Temettü bedellerinin eklenmesinin ardından işletmenin sahip olduğu değer üzerinden ortaklara yeni ve güncellenmiş hisse senetleri dağıtılır. Ortaklar hisse senetlerine yaptırım yaptıkları süre boyunca bu kârdan pay alma hakkına da sahip olacaktır.
Temettü Dağıtımı Nasıl Yapılır?
İşletme yöneticileri, yıl sonunda ellerine geçen bilançolar ile birlikte temettü oranları hakkında bilgi sahibi oldukları için bu konu ile yakından ilgilenirler. Bu kârdan, vergiler ve diğer giderlerin çıkarılmasının ardından %20’sinden az olmamak kaydı ile yatırım yapan kişilere dağıtılmasına temettü dağıtımı adı verilmektedir. Yönetim kurulu tarafından verilecek olan teklifin ardından Genel Kurul uygun gördüğü takdirde temettü dağıtımı kararı verilecektir.
Temettü dağımı üç farklı şekilde yapılabilmektedir. Birinci yöntemde yatırımcılara sahip oldukları hisse senedi sayısına karşılık olarak gelen kâr hisse senedi verilmektedir. İkinci yöntemde yine aynı orana bakılarak kâr, elden nakit bir şekilde verilir. Üçüncü yöntemde ise her ikisinin karışımı olarak yapılmaktadır. Bu kârlar, her yılın sonunda hazırlanacak olan kapanış bilançolarında gündeme gelir. Uzmanlar tarafından verilen bilgilere göre orta ve uzun vadeli yatırım yapacak olan yatırımcıların bu tür şirketleri takip etmesinde fayda var. Daima kâr elde eden ve kârı istikrarlı bir şekilde kendisine yatırım yapan kişiler ile paylaşan şirketlerin tercih edilmesi hem ortakları hem yatırımcıları hem de şirket sahibini hoşnut edecektir. Uzun vadede kâr sağlayan hisseler genelikle bu özelliklere sahip olan bir şirketin elinde bulundurduğu hisseler olmaktadır.
Anonim ortaklıkları, borsada işleme soktuğu hisse senetlerine sahipse, bu hisse senetleri üzerinden nakit ya da hisse senedi olarak temettü dağıtımına gitmesi mümkündür. Eğer piyasalarda işlem görmeyen bir işletme hisse senetlerine sahipse, yapacağı ilk temettü ödemesini nakit ve elden yapmak durumundadır. Temettü ödemeleri genel olarak her yılın Mayıs ayının sonlarına doğru yapılmaktadır. Bunun sebebi ise anonim şirketleri ile ilgili yayınlanmış olan bir yönetmeliğe göre temettü ödemeleri hesap dönemini takip eden beşinci aynı sonuna kadar yapılma zorunluluğunun bulunmasıdır.
Temettü Nasıl Alınır?
Temettü geliri genellikle bir yatırım yöntemi olarak kullanılır. Bir şirket temettü ödemesinden yararlanmak istiyor ise hisse senetlerini temettü ödemeleri yapılmaya başlamadan bir gün önce alması dahi yeterli olacaktır. Aynı şekilde halka açık bir şirketin yapacağı sermaye artırımlarından yararlanmak isteyen kişilerin de satın alma işlemlerini bir gün öce yapması dahi yeterli olacaktır. Borsada işlem görmekte olan şirketler için belirlenmiş olan temettü dağıtım şartları bulunmamakta bu durum tamamen şirket politikasına bırakılmış durumdadır.
Temettü dağıtımının yapılabilmesi için öncelikle yönetim kurulu tarafından yapılacak olan teklifin genel kurul tarafından onaylanması gerekmektedir. Daha sonra ise temettünün dağıtılacağı tarihin hissedarlara duyurulması gerekmektedir. Hissedarların temettü dağıtımından faydalanabilmeleri için yapmaları gereken tek şey temettü dağıtımının yapılacağı günün sabahına kadar o şirketin hisse senetlerine sahip olmaktan başka bir şey değildir. Temettü dağıtımı yapacak olan bir şirketin hisselerini elinizde bulunduruyorsanız, nakit temettü de otomatik bir şekilde yatırım hesabınıza aktarılacaktır. Herhangi bir bedeli olmadan hisse şeklide dağıtılan temettü de doğrudan yatırım hesabına aktarılmaktadır.
Temettü alınırken dikkat edilmesi gereken bir durum bulunmaktadır. Temettü dağıtımı yapılırken hissenin fiyatı da azalır. Yani bir hisse senedinin kapanış fiyatı temettü dağıtımı yapılmadan önceki 5 TL ise ve dağıtım yapılacak olan temettü 1 TL ise, temettü dağıtımı yapıldıktan sonra hisse senedinin değeri 4 TL’ye düşecektir. Yani temettü dağıtımından faydalanmak için bir hisse senedini satın almak esasında pek bir anlam ifade etmeyecektir.
Temettü Nasıl Hesaplanır?
Temettü hesaplamasını bir örnek ile anlatmamız daha doğru olacaktır. Bir şirketin %6 oranında temettü ödeyeceği ve bu şirketin sahip olduğu 100 hisse senedi olduğunu düşünelim. Hisse senetleri nominal değer üzerinden ölçülmektedir. Bu değerin karşılığı borsada 1 TL’dir. 1 TL karşılığında 60 kuruş temettü alacak olursanız 100 adet hisseden de toplamda 60 TL tutarında temettü almış olursunuz. Bu şekilde yalnızca hisselerin fiyat dalgalanmalarından değil aynı zamanda temettü üzerinden de para kazanmış olursunuz.
