Yaklaşık 6 trilyon işlem hacmine sahip Forex piyasasında az ve çok sermayeli tüm kullanıcılar işlem yapabilmektedirler. Forex piyasasına girebilmeniz için milyon dolarlarınızın olması şartı yoktur. En çok da bu özelliği sayesinde en çok tercih edilen finansal araçlardan olmuştur. Peki bu nasıl mümkün olur sorusunun cevabı aslında kaldıraç sisteminde gizlidir.
Şimdi “Forex Piyasası’nda Kaldıraç Sistemi Nedir?” yakından bir inceleyelim hep birlikte!
Sayfa İçeriği
1. Forex Piyasası’nda Kaldıraç Sistemi Nedir?
En basit tanımıyla, finansal piyasalarda daha fazla yatırımcının yer almasında önemli bir yere sahip olan daha az sermayeyle daha büyük hacimli işlemler yapabilmesine imkan veren sisteme kaldıraç (leverage) denir.
2. Forex Kaldıraç Sistemi Avantajları Nelerdir?
-
Kaldıraç sistemini kullanmak herhangi bir maliyet yükü getirmez.
-
Kar-zarar dengesini ve miktarını etkileyen bir sistem değildir.
-
Ana paranız üzerinden yatırım yapmanıza olanak sunar.
-
Teminat miktarını azaltmak için kaldıraç oranı yüksek tutulmalıdır.
-
Hem büyük hem de küçük yatırımcılar için Forex piyasasında yatırım yapabilmeyi sağlar.
-
Yatırımcı zarara bile uğrasa toplam zarar teminat miktarından düşülür, eğer kar elde etmişseniz bu sizde kalır.
-
Kaldıraç oranının artması, risk oranını arttırır.
3. Forex Kaldıraç Sistemi ve Forex Piyasası’nın Gözetim ve Denetimi Nasıl Yapılmaktadır?
Elbette kaldıraç sisteminin ne denli mümkün olduğu ülkelere göre çeşitlilik göstermekte olup ülkelerde çeşitli kurum ve kuruluşlar aracılığıyla yatırımcılar güvence altına alınmaya çalışılmaktadır. Aslında bu da Forex piyasasını güvenilir yapan bir başka etkendir.
Ülkemizde, 2011 yılında ekonomik hayatımıza giren Forex piyasası, SPK (Sermaye Piyasası Kurulu) tarafından belirlenen bazı yönetmelik ve kanunlarla düzenlenmektedir. Çünkü 611 sayılı kanun ile kaldıraçlı alım-satım işlemlerini düzenleme yetkisi SPK’ya verilmiştir. Bu kanun uyarınca 2011 yılında düzenlemeler SPK tarafından yapılmış ve 2011 yılı öncesindeki mağduriyetleri gidermek adına adımlar atılmıştır. Hatta bu bağlamda SPK, yatırımcılara kolaylık açısından bilgilendirme amaçlı bir kitapçık hazırlamıştır. Bu kitapçığa ulaşmak için yazımızın sonunda yer alan linke tıklayabilirsiniz.
4. SPK Düzenlemeleri Ne Getiriyor?
SPK tarafından yetkilendirilmiş aracı kurumlar haricinde kaldıraçlı alım satım işlemleri yapılamaz, eğer yapılıyorsa SPK’nın Sermaye Piyasası Mevzuatı’na aykırı işlem yapılıyor demektir. Öncelikle siz de güvenliğiniz için Forex piyasasında işlem yapacağınız zaman, seçeceğiniz aracı kurumun SPK tarafından yetkilendirilmiş bir kurum olmasına dikkat edilmelidir.
SPK, Forex piyasasında kaldıraçlı alım-satım işlemlerinde bazı varlıklar için azami kaldıraç oranı 50:1, bazıları için de azami kaldıraç oranı 100:1 olarak belirlemiştir. Hesap açılışı sırasında başlangıç teminat tutarı 20.000 TL olarak belirtilmiştir.
Ancak SPK’nın 10.02.2017 tarihli ve 29975 Resmi Gazete’de yayınlanan tebliğ uyarınca, pozisyon açma kaldıraç oranı 10:1 olarak düzenlenmiştir. Başlangıç teminatı için de 50.000 TL zorunluluğu getirilmiştir.
İşlemlerinizi mutlaka SPK’nın yeni kararlarını takip etmeli ve yatırımlarımı buna göre planlamalısınız.
5. Forex Kaldıraç Sistemi Oranı Nasıl Yorumlanır?
Forex kaldıraç oranından bahsettik ancak biraz daha anlaşılır hale getirelim. SPK’nın son düzenlemesi üzerinden konuşalım. Aslında bu düzenlemeyle, teminat miktarını artırarak kaldıraç oranı düşürülmüştür. Bu da aslında başarılı bir risk yönetimi yapılabilmesini zorunlu hale getirmiştir ve piyasadaki olası kayıpları da daha hafif atlatmanıza imkan sağlayacak ölçüdedir. Her ne kadar kaldıraçlı sistemde kaldıraç oranı ne kadar fazla olursa o kadar iyi gibi gözükse de gerçekte tam olarak öyle değildir. Çünkü sadece elde edeceğiniz karı değil, olası bir durumda zarar edebileceğinizi de düşünmeniz ve bunu göz önünde bulundurmanız gerekir.
Şimdi SPK’nın son düzenlemesine göre durumu değerlendirelim:
Bir pozisyon açabilmeniz için cebinizde 50.000 TL tutarında paranız olmalı. Bu miktarı teminat göstererek 500.000 TL boyutunda işlem yaptınız ve bu büyüklükteki işlemin hem kar hem de zararını üstlenmiş olduğunuz anlamına gelir. Bu da 10:1 kaldıraç oranını ifade eder. Yani 1 birim paraya karşılık 10 birimlik döviz işlemi yapabildiğiniz anlamına gelir.
Kur 2,50 iken 500.000 TL ödeyip 200.000 USD alarak USD/TRY paritesinde işlem açmış olursunuz. Kur 2,75 olduğunda elinizde olan USD’yi satarak 550.000 TL elde edersiniz. İlk baştaki 500.000 TL’nizi geri yatırarak 50.000 TL olan karınızı alırsınız. Peki ya zarar durumunda? Kur 2,50 iken 2,25 olursa; elinizdeki USD değeri 450.000 TL’ye düşecektir. Bu da teminat miktarınız olan 50.000 TL’yi tamamen kaybetmeniz anlamına gelir. Ancak karınız öncesinden mevcut ise ona dokunulmaz. Zararınızı teminat ile telafi edersiniz.
Örnekle rakamlara döktüğümüz zaman aslında risk yönetiminin ne denli önemli olduğunu görebiliyoruz. Bu piyasaya girmeden önce mutlaka ve mutlaka öncelikle forex demo hesaplarını edinerek sanal paralarla sistemi öğrenmeli ve daha sonra gerçek piyasaya geçmelisiniz. SPK her ne kadar son düzenlemeyle bizim için tedbir alarak bir adım atsa da, biz de dikkatli olarak devamlılığını sağlamalıyız. Bu forex demo hesabını GCM Forex sitesine girerek elde edebilirsiniz.
