Günümüzde birçok kişi mevcut gelirinin yanı sıra farklı kaynaklar üzerinden para kazanmaktadır. Bunun birçok sebebi vardır. Başlıca sebebi ise ülkemizde pahalı yaşamdır. Elektronik cihazından yiyeceğe kadar birçok kategori ülkemizde pahalılık gösterebilmektedir. Bunun mevcut ekonomik durum ile ilgisi vardır. İnsanlar bu pahalılık ile başa çıkabilmek için ek işlerde çalışabilmekte veya mevcut işlerini etkilemeyen farklı işler ile uğraşabilmektedir. Bu uğraşlardan birisi borsadır. Borsa genellikle iyi bir alt yapı ve takip olduğunda mevcut kişinin hayatını veya işini fazla etkilemeyen bir alandır. Fakat borsa riskli bir alandır. Kazanmak olduğu kadar ciddi meblağlar kaybetmek de mümkündür. Bu sebeple özellikle bu konumda borsa ile ilgilenen insanlar çok dikkatli olmalıdır.
Tabii ki borsa sadece ihtiyacı olan insanlar ilgilenecek diye bir şey yoktur. Maddi durumu gayet iyi olan insanlar da borsa ile ilgilenebilmektedir. Hatta bu konumdaki insanlar zaten bir maddi konumda olduğu için kaybetmek riskini düşündüklerinde daha cesurca davranabilmektedir. Fakat yine unutulmaması gerekir ki borsa riskli bir alandır. Her ne konumda olunursa olunsun bilinçsiz davranılmaması gerekir. Borsanın mevcut riskli işlemlerinden birisi de Açığa Satış İşlemi olarak da bilinen Short Selling işlemidir. Bu yazıda Açığa Satış işlemi nedir, nasıl yapılır, riskleri nelerdir gibi konulara değinilecektir.
Sayfa İçeriği
Açığa Satış İşlemi Short Selling Nedir?
Borsanın en riskli işlemlerinden biri olmasının yanı sıra en aktif işlemlerinden birisi de olan Açığa Satış İşlemi genel olarak sahip olunmayan hisselerin alınıp satılması işlemidir. Daha öncesinde sadece yurt dışı borsalarında kullanılan bu işlem son dönemlerde ülkemizde de kullanılmaya başlanmıştır. Yani Açığa Satış İşlemi tamamen yasal bir işlemdir. Her ne kadar tanımlamasından kolay bir işlem gibi görünse de arka planda iyi bilgi, iyi araştırma gerektiren bir işlemdir. Açığa Satış İşlemi genel olarak yüksek fiyattan satış yaptığınız hisse senetlerinin fiyatı düştüğünde ise alınması işlemidir. Araştırma konusu ise burada devreye girmektedir. Hisse senetlerine sahip olunan şirket iyi araştırılmalıdır. Mevcut ekonomisi nasıl, ilerleyen planları neler, eskiden yaşadıkları ekonomik sıkıntılar ve dönemleri, bunlara sebep olan etkenler gibi konular araştırılmalıdır. Burada verilen konular örnektir ve değişkenlik gösterebilmektedir. Kişi karşı tarafı düşündüğünde doğru konuları araştırmayı seçmelidir. Buradan yola çıkarak hisse senedinin satılmaya değer mi değmez mi karar verilir.
Açığa Satış İşlemi Nasıl Yapılır?
Açığa Satış İşlemi’ni gerçekleştirebilmek için aracı kurumun bu işlemi yapma yetkisi bulunması gerekmektedir. Borsaya girecek ve bu işlemleri yapmak isteyen kişilerin buna dikkat ederek aracı kurum seçmeleri gerekmektedir. Çünkü aracı kurumunuz ‘Açığa Satış İşlemini Yaptırabilir Belgesi’ bulunmuyorsa bu işlemi yaptırabilmeniz mümkün değildir. Aracı kurumun Açığa Satış İşlemi var ise ve siz de bu işlemi gerçekleştirme istiyor iseniz aracı kurum ile ‘Açığa Satış Çerçeve Sözleşmesi’ imzalamanız gerekmektedir. Bu sözleşmeyi imzaladıktan sonra Açığa Satış İşlemi’ni gerçekleştirebilirsiniz.
Açığa Satış İşlemi’nin gerektirdikleri konusunda bir sıkıntı bulunmuyor ise sıradaki adım satışı yapılmak istenen hisseyi seçmektir. Buradan da anlaşılacağı üzere Açığa Satış İşlemi’nde öncelikle satış işlemi yapılmaktadır. Hisse senedinin iyi belirlenmesi gerekmektedir. Bunun için bütün hisseler araştırılmalı, hangisinin düşme ihtimali var ise o seçilmelidir. Çünkü yukarıda da bahsi geçtiği gibi Açığa Satış İşlemi kar oranı fazla olduğu gibi risk oranı da fazladır. Araştırmalar sonucunda değerinin düşeceği hisse senedi seçilmelidir.
Değerinin düşeceği tahmin edilen hisse senedi seçildikten sonra sıradaki işlem aracı kuruma işlem için emri vermektir. Bu emir online olarak platformlar aracılığı ile verilebileceği gibi yazılı veya sözlü olarak da verilebilir. Bu konuda detaylı bilgiyi almak için aracı kurum ile irtibat kurulmalıdır ve doğru yönlendirilme istenmelidir. İşlemlerde bir sıkıntı olmadığı takdirde Açığa Satış İşlemi başlatılmış olur. Bu sırada birçok işlemde olduğu gibi aracı kuruma komisyon ücreti verilmektedir. Borsa da genellikle sistem bu şekildedir. Aracı kurumlar yapılan işlemler için komisyon talep ederler. Bu sebeple insanlar Forex tercih edebilmektedir. Bu sebeple her iki platformu da araştırmak da fayda vardır.
Açığa Satış İşleminin Takibi
Bundan sonraki adım ise takipte kalmaktır. Tahminleriniz tutmuş ise ve Açığa Satış İşlemi gerçekleştirdiğiniz hisse senedinin değeri düşmüş ise kar etmeye başlamışsınız demektir. Hisse senedinin fiyatı hedeflediğiniz fiyat bandına düştükten sonra alım işlemini gerçekleştirebilirsiniz ve kar etmeniz resmileşmiş olur. Fakat tahminleriniz tutmamış ise ve hisse senedinin fiyatı yükselmiş ise ya işlemi sonlandırmalı ya da doğru zaman için beklemelisiniz. Çünkü hisse senedinin fiyatının yükselmesi zarar ediyor olduğunuz anlamına gelmektedir. Burada iyi karar vermeniz gerekmektedir.
Kimler Açığa Satış İşlemi Yapamaz?
Son olarak değinilmesi gereken önemli bir konu vardır. Bu konu Açığa Satış İşlemi’ni hisse senedinin sahibi olan şirkette çalışan kişilerin yapmasının yasak olduğudur. Bahsedildiği gibi şirkette çalışanlar, çalışanların eşleri veya çocukları herhangi bir şekilde Açığa Alma İşlemi gerçekleştiremezler. Çünkü bu SPK tarafından bir suç olarak görülmektedir. Bu yüzden işlemi yapacak olanların dikkat etmesi gerekmekte ve aracı kurumdan detaylı bilgiyi almaları gerekmektedir.