Hisse Senedi Fiyatlarını Etkileyen Faktörler

İnsanlar yatırımlarını değerlendirmek için farklı araçlar kullanır. Borsaya yatırım yapan ve kazanç elde etmek isteyenlerin sayısı da bu toplam içinde oldukça önemli bir orana sahiptir. Teknolojinin sunduğu imkanlarla borsada yatırım yapmak ve piyasalar hakkında bilgi toplamak geçmişe göre kolaylaşmıştır. Borsada yatırım yapmak isteyenlerin ilk araştırdıkları konuların başında hisse senedi fiyatlarını etkileyen faktörler gelmektedir. Hisse senedi fiyatları gün içinde düşüş ve artış ve gösterdiği gibi uzun vadede gösterecekleri performans üzerinden de değerlendirilir. Hisse senedi yatırımcılarının fiyat oluşumunun arz talep dengesinde meydana gelen değişikliklerden etkilendiğini bilmeleri gerekiyor. Temelinde bir hisseye talep ne kadar fazlaysa fiyatta o derecede yükselecektir. Borsada temel kazanç hisse fiyatlarında oluşan değişiklik üzerinden elde edilir. Düşük birimden alınan bir hissenin yükselince satılması ile aradaki fark kazanç hanesine yazılır.

Hisse Senedi Fiyatlarının Yükselmesine Etki Eden Faktörler

Hisse senedi fiyatlarını etkileyen en önemli faktör ülkenin genel ekonomik durumudur. Ekonomi ne kadar istikrarlı giderse, borsa da o çizgide istikrar gösterecektir. Ülkenin ekonomik büyümesine bağlı olarak şirketler büyüme eğilimine gireceği için hisselere talep artacak, fiyatlar yükselecektir.

İstihdam oranının yüksek olması da önemli bir göstergedir. İşsizlik oranının düşük olduğu ülkelerde para kazanan insan sayısı fazla olduğundan, yatırım ve harcama yapan kişi sayısı da fazla olacaktır.

Ülke dışından yabancı yatırımcıların ilgisi fiyatları yükselten başka bir faktördür. Yabancı yatırımcılar yatırım tercihlerini belirlerken ekonomisi istikrarlı giden ülke borsalarını tercih ederler.

Hisse Senedi Fiyatlarının Düşmesine Etki Eden Faktörler

Ekonomik durgunluk, kriz, büyümenin durması, belirsizlik hisse senedi fiyatlarına olumsuz etki eder. Ülke ekonomisi ne kadar istikrarlı ise borsanın da o oranda istikrarlı olacağı düşüncesi vardır.

Ülkelerin iç siyaseti de borsayı etkiler. Terör olaylarındaki artış, savaş gibi durumlar siyasi istikrarı etkileyeceği için yatırımları azaltır hatta durma noktasına getirebilir. Politik istikrarsızlık veya karışıklık şirketleri de olumsuz etkileyeceği için, yatırımcıların ilgisi azalır ve hisse fiyatları düşme eğilimine girer. Yatırımcıların döviz, altın gibi alternatif yatırım araçlarına yöneldiği durumlarda borsaya olan ilgi düşeceği için hisse senedi fiyatları olumsuz etkilenir.

Yüksek faiz oranları karşısında borsa değer kaybeder. Yatırımcılar faize ya da faiz getirisi yüksek olan diğer enstrümanlara yöneleceği için hisse fiyatları düşer. Deprem, sel, kasırga gibi doğal afetler de borsayı olumsuz etkiler.

İşletme Bazında Hisse Senedi Fiyatlarını Etkileyen Faktörler

Şirketler bazında düşünüldüğünde ise bir kuruluşun değerinin artması ciro ve şirket performansı ile doğru orantılıdır. Değeri artan kuruluşun da hisselerinin fiyatı artacaktır. Şirketin kendi performansı dışında iş alanında bulunduğu sektördeki gelişmelerde hisse senedi fiyatlarını etkileyen unsurlar arasındadır. Global iş alanında kimi sektörler gün geçtikçe popülaritesini arttırırken yatırımlarını bu iş koluna yapan firmalarda değer kazanır.

İşletmenin borçlarının artması, hatalı yönetim, grev, iflas ihtimal, hammadde sıkıntısı, üretimin azalması gibi faktörlere dayalı olarak işletmelerin iç yapısında oluşan olumsuz durumlar hisse senedi fiyatlarının düşmesine neden olur.

Kâr payı dağıtımının yapıldığı dönemlerde şirket hisseleri olumsuz etkilenir. Bu noktada şunu unutmamak gerekir ki düzenli kâr payı dağıtan şirketler uzun vadede olumlu bir görünüm çizeceği için düşüşler genellikle temettü dağıtımı sonrası oluşur ve hisse fiyatları bir süre sonra normale dönebilir.

İşletmenin faaliyet alanı da fiyatlar üzerinde etki eder. Ülke içinde gelişmekte olan sektörlere yatırım yapan şirketlerin kârlılığı artacağı için borsadaki fiyat performansı yükselecektir. Örneğin inşaat faaliyetlerin arttığı dönemlerde çimento üreten bir firmanın hisse fiyatları yükselecektir. Global iş alanlarında gözde sektörlere yatırım yapmak şirketler üzerinde olumlu etki yaratır. Son yüzyıldaki gelişimlere paralel olarak teknoloji üreten kuruluşların uluslararası arenada popülerliği artmıştır. Bu demek oluyor ki talep doğrultusuna teknolojiye yatırım yapan şirketler kazanıyor.

Şirketlerin sektör içindeki payı da değerini belirleyen etkenlerden biridir. Aynı sektör içindeki farklı şirketlerden pazar payı büyük olan, AR-GE çalışmalarına önem veren, yatırımlarını büyüten şirketlerin değeri diğerlerine göre daha fazla olacaktır.

Borsa Yatırımcılığının İpuçları

Gelişmekte olan ülkelerin iç piyasaları uluslararası olay ve gelişmelerden etkilenir. Global anlaşmalar, krizler, döviz kurları, ekonomik kararlar hisse fiyatlarını etkiler. Güçlü ülkelerde meydana gelen ekonomik ve siyasi her türlü olay gelişmekte olan ülkelere doğrudan etki edecektir. Temelinde sabır ve uzun bir bilgilenme sürecine dayanan borsa yatırımcılığı hem yerel hem global veriler hakkında doğru değerlendirme yapabilmeyi gerektiriyor.

Borsada kazanmanın temel kuralı analiz yeteneğini geliştirmekten geçer. Piyasalarda meydana gelen hareketler karşısında hisse senedi fiyatlarında oluşabilecek dalgalanmaları tahmin ederek, işlemleri buna göre yapmak gerekir. Bir çok yatırım uzmanı yeterli tecrübeyi kazanmadan küçük adımlarla ilerlemenin daha doğru olduğunu savunur. Kaybedilen yatırım tutarı edilebilecek miktarlarda olursa, işlem yapmaya devam edilebilir. Borsa yatırımcısının alışması gereken başka bir unsur ise, sakin olmak ve beklemeyi bilmek. Hırslı ve agresif tavırlarla başarılı olmak ne kadar zorsa, sabırlı ve sakin bir bakış açısıyla piyasaları takip edip doğru pozisyonu almak o kadar önemlidir.