Bankalar verdikleri hizmetler doğrultusunda müşterilerinden düzenli olarak işlemlerini yürütmelerini talep ederler. Bu aslında önemli bir istektir. Bir bankadan alınan kredi kartı ile bir ay boyunca alışveriş yaptığınızda ay sonunda ödeme tarihini geçirmeden borcunuzu ödemeniz gerekmektedir. Aksi halde ödenmeyen ya da geciktirilen borçlar kişinin mali siciline işlemektedir. Daha öncesinde sizlere Findeks’ten bahsetmiştik. Findeks tüm bankaların müşterilerinin mali işlemlerindeki düzeni puanlayarak kişiye bir kredi notu oluşturur. Bu kredi notu kişinin mali konularda yaptığı her ödemenin düzeni, doğruluğu ve sabitliği hakkında bilgi verir. Ayrıca geriye yönelik sorgulama ve inceleme imkanı olduğundan kişinin çektiği kredileri, aldığı kredi kartları, açtığı hesapları, mali anlamda yaşadığı her türlü sorunu kayıt altına alındığından inceleyebilirsiniz. Zaten bu işlemlerden elde edilen kredi notu ile bankalar müşterilerini hiç tanımasa bile kredi notu sayesinde bir fikir edinirler. Bunlara ek olarak bankalar tarafından oluşturulmuş olan Kredi Kayıt Kurumu sorunlu banka müşterilerin kaydını tutarak onları takibe alırlar. Eğer mali geçmişi sorunlu bir kişi ise bu durumda kişi ”kara liste” denilen bir sisteme aktarılır. Kara liste kişilerin olmak istemediği bir listedir. Çünkü bir listede bulunan kişiler bankalardan kredi veya kredi kartı alamaz. Şimdi sizlere kara listeden bahsedecek ve ardından “Banka Kara Listesinden Nasıl Çıkılır?” sorusuna cevap vereceğiz.
Kara Liste Nedir?
Kara liste ibaresi mali geçmişinde sorunlu olan kişilerin bulunduğu bir listedir. Bu liste ülkemizde Merkez Bankası tarafından hazırlanmakta ve kayıt altına alınmaktadır. Buna göre çek, senet ve kredi kartı borcunu ödemeyen, geciktiren ya da farklı işlemler sonucunda bu borçlardan sıyrılmaya çalışan kişiler Merkez Bankasının oluşturduğu veri tabanına eklenir. Ayrıca daha önceleri sizlere bahsettiğimiz Kredi Kayıt Bürosu da bu kişileri kendi veri tabanında kayıt altına alır. Kredi Kayıt Bürosu bankaların bir araya gelerek oluşturduğu daha kapsamlı bir oluşumdur. Genel olarak bankalar burada kayıt altına alınmış bilgileri incelemeye öncelik veriler. Merkez Bankasının tuttuğu kara liste ile aradaki tek fark Kredi Kayıt Bürosu bankaların bu kişiler hakkında daha hızlı ve rahat fikir edinmesi amacı ile kredi notu ile davranışlar not verilir. Merkez bankasının hazırladığı listede ise sadece isimler bulunmaktadır.
Banka Kara Listesinden Nasıl Çıkılır?
Daha öncesinde kullandığınız kredi kartı, krediler, her türlü çek, senetlerin ödenmemesi durumunda sizlere bir yasal takip başlatılır. Bu yasal takip sonucunda kişiler hakkında yasal süreç başlar. Yasal süreç başlayınca bu kişiler hem Kredi Kayıt Bürosu hem de Merkez Bankası veri tabanına kaydedilir. Bu listelerde kişiler için takip kaydı oluşturulur. Daha sonra bu kişilere idari ve kanuni takip olmak üzere iki tür yasal takipten biri başlatılır. Yasal takip, borçlarda 90 gün gecikme olduğu takdirde başlatılırken; idari takip ise gecikmenin bankaya göre değişmesinden dolayı banka tarafından karar verilerek yapılır. Böylece kredi kartı ya da kredi ödemelerini yapmayan kişiler Kredi Kayıt Bürosu tarafından kara listeye alınır.
Kara listeye girdiğinizde çıkmak pek kolay değildir. Kara listeden çıkmak için ilk olarak yapılacak şey yasal takip başlatıldığı için avukat borcunu ödemek olacaktır. Bildiğiniz gibi yasal takip başladığında borcunuz avukat aracılığı ile taksitler bölünür. Siz de bu borcu taksit taksit ödersiniz. Borcun taksitleri bitinceye kadar ise kara listede kalmaya devam edersiniz. Eğer hızlı bir şekilde kara listeden çıkmak istiyorsanız toplam borcunuzu iki veya üç defada ödeyerek kara listeden çıkabilirsiniz. Unutmayın kara listeden borç bitmeye kadar çıkamazsınız. tüm borç kapandıktan sonra avukat size bu konuyu belgeleyen bir evrak verecektir. Bu evrak bankaya veya bankalara gönderilir. Daha sonra banka tarafından bu belge önce Kredi Kayıt Bürosu daha sonra da Merkez Bankasına gönderilecektir. Bu sayede sizi kara listeye lan bu borcun ödendiği veri tabanına işlenecektir.
Bu işlemin ardından maalesef hemen kara listeden çıkmazsınız. Yasaya göre kara listede adı bulunan bir kişi borcunu ödemiş olsa bile beş yıl boyunca kara listede kalmaya devam eder. Merkez Bankası kara listesinde kalmanız halinde herhangi bir kredi ve kredi kartı alamazsınız. Ancak 5 yıl sonunda alabilirsiniz. Fakat Kredi Kayıt Bürosu kara listesinde bulunan kişiler 5 yıl boyunca kara listede kalmalarına rağmen; tüm borçlarını kapadıktan sonra 12 ay içinde bazı bankaların bankacılık hizmetlerinden faydalanmaktadır.
Kara Liste Sicil Sorgulama
Kara listede olup olmadığınızı kendinizin sorgulayabileceği bir sistem yoktur. Bunun yerine Findeks aracılığı ile yapılan ”Kredi notu sorgulama” işlemi ile kara listede olup olmadığınızı öğrenebilirsiniz. Bu işlemi şu şekilde yapabilirsiniz. Tüm kredi borçlarınızı kapadıktan sonra 5 yıl geçtiğinde bir kredi notu sorgulaması yapın. Eğer listede yok iseniz bu durumda kredi notunun yükseldiğini göreceksiniz. Bu sayede kara listeden çıkmış olduğunuzu anlarsınız. Bir örnek vermek gerekir ise kredi sorgulama yaptığınızda kredi notunuz eğer ”0 ile 300” arasındaysa bu durumda hala kara listede olduğunuz anlamına gelir. Bu değerlerden daha yüksek ise kara listeden çıkmış olduğunuz anlamına gelir.
